Scarabee, stichting voor kunst en landschap is een Renkumse kunstorganisatie opgericht in 2003 door een aantal bevlogen kunstenaars. Doel van de stichting is een podium te faciliteren voor kunstenaars van verschillende kunstdisciplines en publiek in contact te brengen met kunst en kunstenaars.

Sinds een aantal jaren is het 'hoofdkwartier' en expositieruimte van Scarabee te vinden in gebouw H29 op De Hes (Arnhem buiten). De komende kerstmarkt getiteld Afgestoft en splinternieuw is de laatste Scarabee presentatie op deze locatie. Daarna zal Scarabee verhuizen naar een mij nog onbekende locatie. Misschien dat ik later deze week daar meer over hoor. 

Op de Hes zullen de meeste  gebouwen het komend jaar worden gesloopt en zal er op termijn nieuwbouw worden verwezenlijkt. Momenteel werken er in een aantal gebouwen nog tiental kunstenaars en vormgevers, waaronder ikzelf.  We zijn nog op zoek naar een nieuwe werkplek. Mocht je in de omgeving van Oosterbeek/Arnhem een ruimte beschikbaar hebben die geschikt is als atelierruimte, laat het me dan weten. Mijn mailadres of telefoonnummer zijn hierboven te vinden.     

 

 

ANSELM

Vorige week zag ik de de 3D-versie van de documentairefilm Anselm, geregistreerd door Wim 

Wenders. Wenders maakt een prachtig film over de duitse kunstenaar Anselm Kiefer. Wat de film voor 

mij met name de moeite waard maakte was het een 3D film is. Dat maakt de het werk en Kiefer's 

ateliers zeer tastbaar. We worden niet overvoerd met duiding maar er is vooral veel te zien. Ondanks 

dat ik mijn bedenkingen heb over de maat van veel van zijn (en van zijn duitse generatiegenoten) 

werken is deze film echt een aanrader. Maar kijk wel de 3D versie.

 

ARNHEMSE KUNSTENAARS

Fotograaf Kees Tabak heeft vele beroemde popsterren voor zijn lens gehad. Momenteel is hij bezig met 
een serie over Arnhemse kunstenaars. In dat kader heeft hij mij ook gefotografeerd. 
De foto is afgelopen winter genomen op mijn onverwarmde atelier op Arnhems Buiten, vandaar de
 muts. Het is een mooi portret geworden, zie hieronder.
Voor meer informatie over Kees Tabak en de serie Arnhemse kunstenaars 
zie:     https://www.keestabak.nl

WORK IN PROGRESS

Jésus à l'Hôpital 2022/2023

Op deze blog is regelmatig iets te lezen over en te zien van de beeldenserie Jésus à l'Hôpital. 
Deze serie groeit gestaag, ik ben in 2014 begonnen en momenteel bestaat de serie uit 148 beelden. Vorige week heb ik een groot aantal beelden die ik dit en vorig jaar gemaakt heb eindelijk gefotografeerd. Hieronder vind je een selectie van die foto's. 

Jésus à l'Hôpital b148 - 2023

20 x 22 x 6cm

Jésus à l'Hôpital b147 - 2023

14 x 12 x 4cm

Jésus à l'Hôpital b145 - 2023

  8,5 x 10,5 x 4cm

Jésus à l'Hôpital b143 - 2023

10,5 x 9 x 3cm

Jésus à l'Hôpital b134 - 2022

16 x 12 x 7cm

Jésus à l'Hôpital b129 - 2022

19 x 17 x 5cm

Jésus à l'Hôpital b123 - 2022

26 x 22 x 8cm

Jésus à l'Hôpital b122 - 2022

22 x 24 x 6cm

Jésus à l'Hôpital b119 - 2023

     18 x 14 x 5cm

 

DON QUICHOT

Don Quichot (Spaans: Don Quijote of Quixote), voluit De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha, is de door Cervantes geschreven roman over de gelijknamige hoofdpersoon. Deze roman bestaat uit twee delen: het eerste werd gepubliceerd in 1605, het tweede in 1615.

Het boek is een van de eerste geschreven romans in een moderne Europese taal. Het vertelt de komische reisavonturen van een oude edelman die denkt dat hij een dolende ridder is. Deze hoofdpersoon, Don Quichot, is het stereotype van de idealist, een dwaze held die zich met zijn goede bedoelingen maar onpraktische daden min of meer belachelijk maakt.

Door het lezen van te veel ridderromans is de hidalgo (laagste adellijke rang in Spanje) Alonso Quijano zijn verstand kwijtgeraakt. Zichzelf het imago van een dolende ridder aangemeten hebbend, verlaat hij onder de naam Don Quichot van La Mancha (naar zijn geboortestreek) zijn huis en begint een dwaaltocht over de wegen en het platteland van Spanje. Gezeten op zijn strijdros Rocinant, in feite een oude, uitgemergelde boerenknol die hij ophemelt tot raspaard, en gehuld in een oud verroest harnas en een papieren helm, trekt hij ten strijde tegen alle soorten van onrecht en onrechtvaardigheid. Door het stellen van goede daden hoopt hij beroemd te worden en zo in de gunst te komen van zijn grote liefde, de wonderschone Dulcinea. De queeste naar deze hoofse en begeerlijke prinses, die in feite zijn idealisering is van Aldonza Lorenzo, een eenvoudige boerendochter uit het naburige dorp El Toboso, die hij nog nooit heeft gezien, en die vermoedelijk zelfs niet eens bestaat, is een parodie op het genre van de amour lointain.

Op zijn trektocht wordt Don Quichot vergezeld door zijn buurman en dienaar Sancho Panza. Sancho is een kleine boer, analfabeet maar niet dom, met veel en lekker eten en drinken als zijn belangrijkste interesses. Sancho weet dat zijn meester niet helemaal goed bij zijn hoofd is; Sancho betitelt hem als "ridder van de droevige figuur" maar toch volgt hij hem, want zijn zwakheid voor de aardse geneugten maakt dat hij gelooft in de grote beloning die Don Quichot hem in het vooruitzicht stelt. 

Werkloze lezer, zonder erewoord zult ge van me geloven dat ik dit boek, als kind van mijn inzicht, graag had gemaakt tot het mooiste, fierste en verstandigste dat men zich denken kan. Maar de natuurwet die zegt dat alles zijns gelijke voortbrengt kon ik niet breken. Zo begint Cervantes het voorwoord van zijn boek, brutaal en met zelfspot, maar ook meteen een hoofdthema van het boek aanduidend: de kloof tussen mooie droom en harde praktijk. In het boek zelf verbeelden Don Quichot en Sancho Panza (oftewel, zeer vrij en oneerbiedig vertaald, de heer Blaaskaak en Dikke Pens) deze klassieke tegenstelling van geest tegenover lichaam, rede tegenover begeerte, idealen tegenover de werkelijkheid. Steeds weer botsen de wanen van Don Quichot op de feiten van Sancho – de geest wil wel, maar het lichaam kan niet; de rede heeft fraaie ideeën, maar de natuur laat zich niet foppen: de feiten lijken het altijd te winnen.

Behalve een allegorie is het boek ook een parodie, het is volgens Cervantes zelf "één grote scheldpartij tegen de ridderroman", een genre dat in de zestiende en zeventiende eeuw bijzonder populair was en "door velen verfoeid maar door zovelen meer geprezen". Overdreven emoties, absurde plotwendingen en ongeloofwaardige personages waren de euvels waar de ridderroman aan leed.

Maar Cervantes heeft ook gewoon een goed en vermakelijk boek willen schrijven. In het voorwoord laat hij een vriend zeggen: Je moet zorgen dat je betoog eenvoudig, in treffende, fatsoenlijke, welgekozen bewoordingen en welluidende, geestige zinsneden is gesteld, waarbij je je bedoeling zo goed mogelijk schetst en je ideeën uiteenzet zonder ze ingewikkeld en duister te maken. Zorg ook dat bij het lezen de zwaarmoedige lezer een lach opbrengt, de goedlachse zijn lach verbreedt, de simpele niet wordt gekwetst, de schrandere je vindingrijkheid bewondert, de ernstige geen aanstoot neemt, en de voorzichtige je zijn lof niet onthoudt. (vertaling: Barber van de Pol). Cervantes schrijft letterlijk: ik wil benadrukken dat ik daarin een schat aan genoegen en een mijn aan vermaak heb aangetroffen met ridders van vlees en bloed.

Het boek werd in 1624 in Portugal gecensureerd door de Spaanse overheersers, in 1640 werd in Spanje door de Inquisitie één zin uit het boek geschrapt: "Werken van liefdadigheid die achteloos worden gedaan, hebben geen waarde".

bron: wikipedia 

https://nl.wikipedia.org/wiki/Don_Quichot_(boek)

?

Don Quichot, Sancho Panza en een windmolen - 2023

detail

 

 

KIJKDOOS

Al meer dan een half jaar werk ik weer aan een diorama. In wikipedia staat hierover: 'een diorama is een vaak museale, driedimensionale opstelling waarin een bestaande of mogelijke werkelijkheid wordt getoond. Het woord wordt gebruikt voor uiteenlopende vormen: van miniatuur-nabootsingen van veldslagen tot grootschalige habitat simulaties in natuurhistorische musea'.  Diorama klinkt wat chiquer, maar meestal gebruik ik het woord kijkdoos.

Het aantrekkelijke van een diorama/kijkdoos is dat je volledig van de buitenwereld wordt afgesloten en je in de kijkdooswereld terecht komt. Je gaat naar binnen. Er is geen ruis van andere kunstwerken die je vanuit je ooghoek ziet, en je bent onafhankelijk van de maat en de sfeer van de tentoonstellingsruimte. De kijkdoos is de tentoonstellingsruimte. 

Mijn eerste kijkdoos maakte ik op uitnodiging van curator Cornel Bierens voor de expositie Van Gogh Mini's in 2016 in museum MOTI in Breda. Mijn tweede kijkdoos was in 2022/ 2023 te zien in de expositie Kwaadaardig Mooi in museum Tot Zover in A'dam en ging over mijn in 2006 overleden broer Hans (zie eerder op deze blog). 

Nu werk ik dus al een geruime tijd aan een derde kijkdoos. Hieronder zie je de enkele plaatjes. Kijkdozen zijn moeilijk te fotograferen. De buitenkant is geen probleem, maar om van de binnenkant goed op foto te krijgen is lastig. Zeker omdat in deze nieuwe kijkdoos (net zoals bij de vorige) het licht voortdurend veranderd. 

Werk In Ontwikkeling

Jésus en vacances

Jésus en vacances -  2023

Hoe verhoudt kunst en humor zich tot elkaar? Kun je een serieus en goed kunstwerk maken, waar je ook nog om kunt (glim)lachen? Kun je bloedserieus zijn en de diepte zoeken, en   

tegelijkertijd gebruik maken van humor? Humor en beeldende kunst hebben zeker geen vanzelfsprekend huwelijk. 

Ik denk absoluut dat dat kan, sterker nog, ik vind het interessants wanneer in een kunstwerk op de rand balanceert van ironie of parodie en serieuze diepgang. Humor zonder diepgang is flauw of plat, diepgang zonder humor is soms lastig te verteren. 

Jésus en vacances lijkt wellicht een wat flauwe grap. Weer iemand die de draak steekt met het christendom, zou je kunnen denken. Degene die mijn werk kennen, weten dat ik Jezus en het christendom serieus neem, en er niet alleen maar grappen over wil maken. De serie Jésus à l'Hôpital, mijn bekendste werk, maakt dat duidelijk. Voor deze serie heb ik al sinds 2014 ondertussen 150 lichamen van Jezus van afgedankte kruisbeelden gehaald, gewassen, verzorgd en in bed gelegd. De eerste Jezusbeelden liggen dus al zo'n 9 jaar op bed. Dit was de aanleiding voor Jésus en vacances. Na zo'n lange tijd in het ziekenhuis is hij ondertussen genezen, en mag hij genieten van een welverdiende vakantie, voordat hij weer verder gaat met zijn heilzame werk voor de mensheid. 

Is dit een flauwe grap? Of een werk van iemand die Jezus heel serieus neemt, maar er zelf wel verder over nadenkt, reflecteert en fantaseert. Bovendien, waarom is het vanzelfsprekend dat wij één of twee keer per jaar op vakantie gaan, en Jezus thuis zou moeten blijven? 

 

 

DE OPRUIMERS

De Opruimer 4 

detail Opruimer 4

De Opruimer 3

De Opruimer 6 - 2022/2023

De opruimer 6 is het meest recente beeld uit de serie De opruimers. Opruimen is zowel op micro als macro nivo, zowel binnen als buiten onszelf van belang. Zowel maatschappelijk als geestelijk. Er valt nogal wat op te ruimen. Opruimen is een kwestie van ordenen, sorteren, afstoffen en schoonmaken, alles de juiste plek geven, en zo nodig weggooien. Wat is nog zinvol en praktisch, wat vraagt om enige aanpassing, en wat is alleen nog ballast uit het verleden en nu totaal overbodig. In een wereld van die  bedreigd wordt door klimaat- en milieuproblemen, oorlog, ongelijke verdeling van welvaart is opruimen geen overbodige luxe, maar een bittere noodzaak om op de langere termijn te overleven.  

Overigens doet me De opruimer 6  kwa vorm denken aan het beeld De Dokwerker, dat Mari Andriessen maakte ter herinnering van de Februaristaking in Amsterdam. 

Op Wikipedia staat het volgende geschreven over dit beeld:

De Dokwerker is een beeld en monument op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam ter nagedachtenis aan de Februaristaking van 1941.^[1]

Het standbeeld is in opdracht van het Amsterdamse gemeentebestuur ontworpen en gemaakt door de beeldhouwer Mari Andriessen.

De Haarlemse timmerman/aannemer Willem Termetz, die Andriessen al voor de oorlog kende, heeft in 1951 voor het beeld geposeerd. Het vermoeden is dat ze ook samen in het verzet zaten. De zware bouw van Termetz' lichaam had de uitstraling die Mari Andriessen zocht. Willem Termetz stond niet te trappelen om als beeld te worden vereeuwigd, omdat hij de Februaristaking iets heiligs vond en hij niet overtuigd was van de noodzaak dat er een beeld van moest worden gemaakt. Uiteindelijk heeft Godfried Bomans hem overgehaald wel te poseren.

De definitieve versie zou na verschillende ontwerpen in een gipsmodel medio 1951 klaar moeten zijn. Het werd een jaar later. Het beeld van de dokwerker is in 1952 bij bronsgieterij Binder in Haarlem gegoten. Door foto's werd het beeld in de pers bekend. Op 28 maart 1952 schreef het Haarlems Dagblad: "Mari Andriessen heeft ter symbolisering van de staking een gewone dokwerker genomen en geenszins een geïdealiseerde arbeider."

De toenmalige koningin Juliana onthulde het beeld op 19 december 1952.^[2] Sindsdien is het op 25 februari de centrale plek voor de jaarlijkse herdenking van de Februaristaking. Het monument is ook een aantal keren het begin- of eindpunt geweest van demonstraties tegen racisme.

De Dokwerker stond niet altijd op de plek waar hij nu staat. In het begin stond het beeld met de blik gericht op het Waterlooplein. In 1970 is het ten behoeve van werkzaamheden aan de metro en de Stopera verplaatst in de richting van de synagoge.

 

   

Darwin's droom 1 - 2021

part. coll.

Darwin's droom 2 - 2023

In 2021 maakte ik Darwin's droom 1. Afgelopen maanden heeft dit werk een vervolg gekregen. Waarschijnlijk breidt de serie 'Darwin's droom' zich de komende jaren verder uit, omdat het onderwerp (de evolutie van  het aardse naar het goddelijke of spirituele ) mij na aan het hart ligt.

 

 

THEE MET THEMA 

zondag 26 maart 2023 16.00 uur 

Vredebergkerk Oosterbeek 

Jésus à l’Hôpital 

 Presentatie en lezing met de serie beelden van de Oosterbeekse kunstenaar Wout Herfkens

Wout Herfkens verzamelt afgedankte katholieke kruisbeelden. Sinds 2014 haalt hij Jezus van het kruis, wast hem, verzorgt zijn wonden en legt hem in bed. Zo krijgt een oud beeld een nieuwe betekenis. Van het lijden van Christus naar verzorgen van de lijdende Christus. Niet Jezus zorgt voor ons, maar wij voor hem. Het beeld doet een direct appèl op de toeschouwer. Wat betekent het lijden van en de zorg voor Jezus? Wout neemt een deel van zijn verzameling mee en vertelt over zijn motivatie om deze beelden te maken, de betekenis, de ontstaansgeschiedenis en de reacties. Een bijzondere bijeenkomst in de 40-dagentijd op weg naar Pasen. 

 Wout Herfkens (Rotterdam, 1962) studeerde aan de Hogeschool voor Kunsten Arnhem (1986- 1990), exposeerde o.a. in Museum Valkhof in Nijmegen, Museum Catharijneconvent in Utrecht, Het Noordbrabants Museum Den Bosch en Museum Moti in Breda. 

De bijeenkomst begint om 16.00 uur (inloop v/a 15.30) en duurt tot 17.30 uur Kosten: vrijwillige bijdrage na afloop, contant of per bank. Informatie: Hannie Nusselder, hannie.nusselder@hetnet.nl

                                                    Fokke Obbema (foto Janita Sassen)

Schrijver en journalist Fokke Obbema is te gast tijdens de koffie- en cakelezing van zondag 19 maart om 10.30u. Hij spreekt over hoe sterfelijkheid onze kijk op het leven beïnvloedt. Daarnaast gaat hij in gesprek met enkele kunstenaars van Kwaadaardig Mooi.

Volkskrant-journalist Fokke Obbema kreeg in 2017 een hartstilstand. Hij wordt gered dankzij de alertheid van zijn vrouw. Sinds deze gebeurtenis begon hij een zoektocht naar de vraag: wat is de zin van het leven? Hij ging hierover in gesprek met bekende en onbekende Nederlanders. Deze Volkskrant-interviews werden gebundeld tot twee beststellers: De zin van het leven (2019) en Een zinvol leven (2021).

Aan bod komt een grote variëteit aan standpunten over waar het leven om zou kunnen of moeten draaien. Ook geeft Obbema zijn kijk op wat bij iedereen door het hoofd dwarrelt: het eigen levensverhaal.

Praktische info

• zondagochtend 19 maart 11-12 uur, inloop vanaf 10.30u. 
• locatie: Museum Tot Zover, op begraafpark De Nieuwe Ooster, route zie:  www.totzover.nl
• toegang tot de lezing en het museum is €15 
• entree met Museumkaart is €7,50
• na afloop kun je het boek van Obbema kopen, en laten signeren.
• s.v.p. aanmelden voor de lezing via e-ticketing.
• let op: het aantal plaatsen is beperkt. Zonder aanmelding vooraf kunnen wij je geen plek garanderen.
• vragen? Mail communicatiemedewerker Lizz Heijn op l.heijn@totzover.nl
• 
  

KUNSTVIERING IN DE MARTINIKERK - HEEL DIT GEBROKEN LEVEN

Iedere vierde zondag van de maand organiseert Schoonheid met een Ziel om 17:00 uur een middagviering in de Martinikerk. Elke viering staat een ander beeldend kunstwerk centraal. Komend voorjaar is het thema: Heel dit gebroken leven.

Afgelopen seizoen waren dat kunstenaars als Jeroen Bosch, Rembrandt en Van Gogh. Dit jaar zijn het recentere kunstwerken. Naast Frieda Kahlo en Käthe Kollwitz zijn dat drie nog levende kunstenaars: de Engelse beeldhouwer Antony Gormley, uit ons eigen land Wout Herfkens en uit ons eigen Groningen Hiltje Koopmans. Aan de vieringen werken de organisten Eeuwe Zijlstra en Henk de Vries mee. Vijf bijzondere uren met beeld, muziek en woord:

22 januari: Hiltje Koopmans: zonder titel, 2010

26 februari: Frida Kahlo: The wounded deer, 1946

26 maart: Wout Herfkens: Jésus à l’Hôpital, 2014

23 april: Käthe Kollwitz: Trauerndes Elternpaar, 1932

28 mei: Antony Gormley: Mothers pride, 1982

De vieringen worden voorbereid en geleid door ds. Marga Baas, ds. Berend Borger, ds. Jan Willem Nieboer, Grietje Ziengs en Hiltje Koopmans.

In de eerste viering op zondag 22 januari staat een kunstwerk centraal van de Groninger kunstenaar Hiltje Koopmans. Organist Henk de Vries levert de muzikale bijdrage en voorganger is ds. Jan Willem Nieboer. Een bijzonder combinatie van beeld, muziek en woord. Van harte welkom.

Groningen | Martinikerk | 17:00 uur | schoonheidmeteenziel.nl

SCHOONHEID MET EEN ZIEL

 

De tentoonstelling 'Kwaadaardig mooi' waarin mijn werken 'Hans (1955-2006)' en het diorama 'Mijn broer en het uitzicht' te zien zijn, wordt verlengd tot en met 16 april 2023!  Als je de tentoonstelling nog niet gezien hebt, dan nodig ik je heel graag en vol trots uit de tentoonstelling te komen bekijken. Na een lange zoektocht is het door Sonja Hillen en Kim Tielemans hun inzet gelukt om een mooie plek te vinden voor onze groepstentoonstelling in Museum tot Zover, waarin wij met 7 kunstenaars onze eigen ervaringen met kanker verbeelden. "We worden omringd door beelden van het fitte lijf. Supergezond is de norm en het zieke lichaam verbergen we. Aan haaruitval, wildgroei en aftakeling zit nu eenmaal weinig glamour. In de tentoonstelling Kwaadaardig mooi geven kunstenaars vorm aan hun ervaringen met kanker. Zit er iets moois in het uitbeelden van onze ervaringen? Iets dat ons kan sterken? Wij doorbreken het stilzwijgen van de beeldende kunst over kanker. Door intieme en normaal gesproken onzichtbare verhalen te laten zien, draagt 'Kwaadaardig mooi' bij aan de emancipatie van het zieke lichaam. Een kleine aanpassing van het collectieve beeld dat men van kanker en de kankerpatiënt heeft. Of zijn we zelfs bang om nieuwsgierig te zijn?" Het is een intieme tentoonstelling met werk van Esther van Casteren, Sylvia Evers, Niels Helmink, Wout Herfkens, Sonja Hillen, Rinke Nijburg en Kim Tieleman.

 

 

Reacties, recensies en een artikel Gelukkig heeft 'Kwaadaardig mooi' ook goede recensies gehad in Het Parool, Mister Motley en een interview in De Gelderlander, waar je hieronder meer over kunt lezen: "Een kleine, delicate tentoonstelling met indrukwekkend werk van een beangstigende schoonheid". Jan Pieter Ekker, in Het Parool, "Een indrukwekkende expositie. Je kan goed zien waar de pijn heeft gezeten bij de kunstenaars. Ze maken de impact van kanker zichtbaar, je kan er als bezoeker goed in meegaan". Nadia de Vries & dr. Leni van Doorn, in Mr. Motley,  "Een ontroerende en zeer mooie tentoonstelling. Het is kwaadaardig mooi, geen betere omschrijving dan voor het leven zelf". ***** Jellie Brouwer, Kunststof NPO radio "Kwaadaardig mooi, deze drie Nijmeegse kunstenaars vertellen aangrijpende verhalen over kanker en zetten het zieke lijf in de spotlights". De Gelderlander, interview met Loes Wijffels,