Op deze blog ziet u het (on-affe) werk waarmee ik op mijn atelier bezig ben. Daarnaast  nieuws en plaatjes over exposities en soms een aan kunst gerelateerde visie die ik met u wil delen.

voor meer informatie en ander (ouder) werk zie:

 www.woutherfkens.com 

www.devriendenvanjob.blogspot.com

of e-mail naar:  woutherfkens@online.nl

Gisterenmiddag bezocht ik twee tentoonstellingen in het centrum van Arnhem.
Eerst bezcht ik  Monkey on a donkey, paintings on the wall , schilderijen van Jaap Kroneman bij Collectie Groen, en daarna  City Life. Mensen & de urbane realiteit in de voormalige Walburgiskerk, waar nu tijdelijk het Arnhems museum tentoonstelling organiseert.  
Twee enorm verschillende tentoonstellingen. Dat was al wel duidelijk bij het lezen van het begeleidend schrijven. Over Jaap Kronemans tentoonstelling schreef collectie Groen:

'Kroneman is zo’n drie jaar geleden vanuit Arnhem naar Brussel afgereisd.  Als Hollander in Brussel woont hij in een ruim bemeten woning en atelier in het centrum van Molenbeek. De afgelopen jaren heeft hij bijna onzichtbaar gewerkt aan een nieuw hoofdstuk van zijn kunstenaarschap. Met een niet aflatende concentratie en  een groot arbeidsethos is een serie werken tot stand gebracht waarvan nu voor het eerst een gedeelte te zien zal zijn bij de Groen. Een tentoonstelling met werk van Jaap Kroneman gaat niet vanzelf. Geen overzichtstentoonstelling vol kunst maar één uitzonderlijk krachtige uitspraak over het fenomeen “schilderij”. Hij maakt geen werk waar je met een luie blik naar kunt kijken. Kijken naar dit nieuwe werk is gewoon hard werken met je ogen.
Zelf schrijft hij daarover: “je moet al schilderijen gezien hebben voordat je naar deze kijkt”.  Hij stelt de kijker niet gerust met deze tentoonstelling. Met Jaap Kroneman weet je het nooit. Zijn deze doeken wel schilderijen? In ieder geval ontstijgt zijn werk het schilderij met een voorstelling, het schilderij waarop iets te zien is. Kroneman neemt je mee in een bijna zwevende betekenisloze wereld die beschreven is met een betekenisloze taal Paradoxaal? Abstract realisme? Trompe-l’oeil zonder betekenis? Het zit er allemaal in.
Kroneman is er niet de man naar om je te behagen met zijn werk. Wie niet hard wil werken met zijn ogen moet zeker niet komen kijken, dan kun je in ieder geval zeggen: ik heb het niet gezien. Aan ieder ander: kom langs en laat je ogen werken. Kroneman legt met deze tentoonstelling een meesterproef af op het scherp van de snede!'

Bij het lezen van deze tekst wordt al onmiddellijk duidelijk dat het hier gaat om kunst voor de ingewijde. Sterker nog, als we er niets aan vinden ligt het aan ons zelf, an zijn we te lui en hebben te weinig schilderijen gezien om het werk van deze geniale kunstenaar te begrijpen en tot ons te laten komen. 
Ik ben ondanks dit persbericht toch gaan kijken en zag een reeks formele schilderijen. Een reeks schilderijen die  vragen stelt over het maken van een schilderij. Kunst over kunst, kunst voor de ingewijde. Kunst gemaakt in de ivoren toren van de kunst. De leek heeft er inderdaad weinig te zoeken.  

Op de website geeft  het Arnhems Museum een heel andersoortige  toelichting op de expositie  City Life :
'In City Life zoomen internationale kunstenaars in op verschillende aspecten van leven, overleven en functioneren in almaar uitdijende steden. In metropolen maar ook in steden zoals Arnhem, zijn mogelijkheden en problemen van het urbane bestaan vergelijkbaar. De tentoongestelde werken geven uitdrukking aan menselijkheid achter de statistieken van urbanisatie.'

Daar waar Jaap Kronemans werk, kunst over kunst is, wil City Life juist niet over kunst gaan, maar over het stadsleven. Waar ik bij Jaap Kroneman last heb van het hoge hermetische kunstenaars-voor-kunstenaars-kunst- gehalte, heb ik bij City Life juist  last van een te laag kunstgehalte. Er is weinig kunst te zien is. Het is vooral veel informatie en documentaire  over (de verschrikkingen van)  het moderne stadsleven.  Op zich kan het stadsleven als uitgangspunt interessant zijn, maar dan moet het ook interessante beeldende kunst opleveren, en niet alleen interessante informatie of documentaires. Op een aantal mooie foto's na, blijft het daar voor mij in steken. De kunstwerken die er dan wel te zien zijn, zijn dan weer van een matig beeldend gehalte. Misschien komt dat doordat de curatoren   de inhoud belangrijker is dan de vorm. Kunst gaat in dit geval zeker niet over kunst, maar kunst als maatschappelijk (glij)middel en engagement. 

Kunst is vorm en inhoud. Ik hou niet van formele, hermetische kunst, maar ik hou ook niet van kunst die een  invuloefening is van de door de curator bedachte (geengageerde maatschappelijke) inhoud. Ik hou van de tussenpositie. Kunst waaraan iets te zien en te beleven is, Er moet een balans zijn tussen vorm, kleur, beweging, geluid ,materiaal  en een interessante inhoud, die niet alleen te begrijpen is voor de ingewijde kunstliefhebber.


Collectie De Groen
Weverstraat 40
6811EM Arnhem
+31(0)26 3033 455
info@collectiedegroen.nl
www.collectiedegroen.nl

17 JANUARI T/M 3 MEI

Jaap Kroneman

monkey on a donkey
paintings on the wall

OPENINGSTIJDEN

wo       12 - 17 uur

do-vr   12 - 18 uur

za       11 - 18 uur

zo       12 - 17 uur

Museum Arnhem

Bezoekadres

Sint Walburgisplein 1 

6811 BZ Arnhem 

T +31  (0)26 – 30 31 400

City Life. Mensen & de urbane realiteit t/m 17 mei. 

Openingstijden

ma & di: gesloten

wo t/m zo: 12.00 - 18.00 uur  

Ik werk momenteel o.a. aan  een serie ronde wandbeelden. De materiële basis voor deze werken is  een oude emmer, lampenkap of een groot oud blik. Ze vormen een kader voor een soort theatertjes. Water gebeurt  is meestal niet helemaal duidelijk, maar de mensfiguur staat altijd met zijn rug naar kijker en is onderweg naar of in ieder geval gericht op het lichtpuntje of spiegel in de donkere diepte van het tafereel (de werken zijn moeilijk goed te fotograferen, met name doordat de donkere ruimte in de beelden, die in het 'echt' voor de zuigende werking  zorgt, in een foto wordt gedrukt).

Happy End


Het nog niet affe werk Happy End is verwant aan een werk dat ik al eerder op deze blog plaatste:
You never walk alone. Vanwege deze verwantschap plaats ik  beeld  nogmaals  hieronder.

You never walk alone  - 2020

Daarnaast ben ik begonnen aan een werk gebaseerd op het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci. Hieronder de eerste aanzetten.

Ondertussen op mijn atelier.

Een paar weken geleden hebben we de expositie Het is mooier als er mensen in zitten (zie hieronder)  weer afgebroken. Het was een mooie, levendige  en geslaagde expositie, die een vervolg verdiend op een andere locatie. Met dezelfde inhoudelijke insteek en aangevuld met nog meer kunstwerken en kunstenaars. Door het gebrek aan budget hebben we nu voornamelijk gezocht naar werken van kunstenaars uit de regio. Dit zouden we moeiteloos verder uit kunnen breiden met kunstenaars die wat verder weg wonen en werken.

Ondertussen werk ik door op mijn atelier. Hieronder een aantal foto's van een tweetal beelden waaraan ik momenteel nog bezig ben. Het werk Zelfportret bestaat naast portretten van mijzelf,  familie en mijn beste vrienden, uit portretten van mensen wiens werk mij inspireert. Het zwarte doek  is geen onderdeel van het beeld, maar maakt het beeld beter zichtbaar.

Zelfportret

In drieën

‘HET IS MOOIER ALS ER MENSEN IN ZITTEN’

Ruimtelijk werk en video

Scarabee i.s.m. De Vrienden van Job en B53

16 november t/m 8 december 2019

Lobke Burgers

Ada Dispa

Sylvia Evers

Wout Herfkens

Frans Klerkx

Anthony Litjes

Christien Loen

Rinke Nijburg

Michiel van Overbeek

Jerome Symons

Hans Walraven

Op 16 november opent in het voormalige ABN/AMRO bankgebouw in Oosterbeek de tentoonstelling Het is mooier als er mensen in zitten. In al het werk staat de mens en de menselijk figuur centraal. Het is tentoonstelling met voornamelijk (bewegende) 3-dimensionale kunstwerken en videokunst. Dus geen formele kunst, pure abstractie, kunsthistorische bespiegelingen, of technische perfectie maar werk waarin het levendige contact met het menselijk bestaan zich toont in levenslust, spel, mislukkingen, wanhoop, lijden, geloof, engagement, liefde, dromen en humor.

Behalve dat er veel te zien is, is er ook veel te horen: zowel de video van Hans Walraven en Christien Loen, als de bewegende sculpturen van Michiel van Overbeek, Anthony Litjes en Wout Herfkens maken geluid.

De titel verwijst zowel naar de menselijke figuur in de expositie als naar het leegstand probleem in centra van veel steden en dorpen, zoals in Oosterbeek.

Stichting Scarabee, al decennia lang actief als organisator van exposities en projecten in Renkum, werkt voor het eerst samen met zowel B53 als De Vrienden van Job. B53 (Nico Schulte en Joop Nuyens) maakte afgelopen jaren faam als tentoonstellingsmakers in leegstaande panden aan de van Muijlwijkstraat 23 en Broerenstraat 53 in Arnhem. De Vrienden van Job (Wout Herfkens, Rinke Nijburg en Ad Verhage) is een in Oosterbeek gevestigde stichting die tentoonstellingen van hedendaagse kunst met een religieus of filosofische thematiek organiseert. Eerder organiseerden zij tentoonstellingen in o.a.  Museum Het Valkhof (Nijmegen), Museum Catharijneconvent (Utrecht), Circa ...dit (Arnhem) en Het Noordbrabants Museum (Den Bosch).

Het is mooier als er mensen in zitten

Data:                           Van 16 november tot en met 8 december 2019

Openingstijden:          Zaterdag en zondag van 12-17 uur

Opening:                     16 november. 15.00 uur.

Locatie:                       Het voormalige ABN/Amro bankgebouw aan de markt, Utrechtseweg147, Oosterbeek

Scarabee, stichting voor kunst en landschap,in samenwerking met B53 en De Vrienden van Job

Hieronder enkele  foto's uit de tentoonstelling, voor meer info:
www.devriendenvanjob.blogspot.com

Wout Herfkens.
Knielende Gerard -2016/2019,
bewegend beeld, ijzerdraad, lak, stappenmotor 

Wout Herfkens, 
David en Goliath -2019  div. mat.

Hans Walraven,
  Leontien - 1999, analoge video

Jerome Symons   

Fault - breuklijn,  mixed media

Rinke Nijburg

Blind Spot / Blinde vlek – 2019, installatie

Anthony Litjes

Run you over – 2019, installatie

Overzicht, vlnr. 

Lobke Burgers, Ada Dispa

Lobke Burgers

 3 meisjes, 2 ijsjes - 2012

div. mat.  

Ada Dispa - beelden groep 

Sylvia Evers, 
Pistoolman - 2010
keramiek

Wout Herfkens
Op en neer - 2016/2019
bewegend beeld, div. mat.

 David en Goliath (in ontwikkeling) -2019

detail

Detail 

I

Op en neer - 2017/2019

Op en neer (zie film)  is een eindeloos bewegend beeld waarbij het bovenlichaam en onderlichaam van een danser van elkaar gescheiden zijn. Het bovenlichaam is in eerste instantie onzichtbaar,  maar komt na verloop van tijd uit een lichtgevende lamp-achtige vorm. Het bovenlichaam daalt af naar het onderlichaam en probeert de precieze aansluiting op het onderlichaam te vinden. Maar dat is moeilijk. Na 30 seconde in een bepaalde houding in stilstand op het onderlichaam te hebben gerust, wordt het weer omhoog getrokken naar de lichtbron. Daar verdwijnt hij weer in, het wordt weer stil. Na een minuut begint de afdaling weer opnieuw, wederom voor een nieuwe poging, die weer in een andere houding eindigt. Enzovoort. 

David en Goliath

Werk in ontwikkeling - atelier 2019

Op 26 februari van dit jaar schreef ik in mijn blog  het volgende : 

Hoe komt het dat er in Nederland, in tegenstelling tot in de ons omringende landen, zoveel  afgewogen formele kunst wordt gemaakt? Veel Nederlandse kunst gaat over de beeldende middelen zelf: vorm, kleur, compositie, maat, verhoudingen, materiaalgebruik, textuur, handschrift, ruimte. Abstractie, reflectie op de kunsttraditie, architectonische vormen of dagelijkse gebruiksvoorwerpen, vertolken dikwijls de  hoofdrol. Kunst die op andere kunst reflecteert, kunst die je, 'anders naar de dingen laat kijken'? Waarom is er, en natuurlijk chargeer en veralgemeniseer ik nu, weinig plaats  voor verhaal, zielenroerselen, (grote) emoties, politiek, milieu of religie? 

Komt het door onze calvinistische volksaard? 'De Nederlander' houdt niet van franje en aanstellerij, en probeert tot  de essentie te komen. Mondriaan is een prachtig voorbeeld. Hij puurt zijn beelden zo ver uit dat uiteindelijk de abstracte kern overblijft. Maar aan zijn abstracte beeldtaal ligt zijn theosofische geloofsovertuiging ten grondslag. Zonder die overtuiging was Mondriaan niet tot zijn abstractie gekomen. Latere generaties gaan niet meer uit van de theosofie of een andere levensbeschouwing, maar borduren wel door op de abstracte vormentaal. 

In dit kader is het veelzeggend dat het surrealisme nauwelijks invloed heeft gehad in Nederland. De droom is het gebied van het irrationele, de schaduw, de driften, de verbeelding, alles wat overdag onderdrukt is. Aspecten waarmee je de Nederlandse moderne kunst niet mee associeert. Een jungiaans psychotherapeut die ik recent hierover sprak beweerde dat deze nadruk op de beeldende middelen een mannelijk benadering is. Kunstenaars die zo werken sluiten zich  in hun werk af voor het aardse, lichamelijke leven, voor hun vrouwelijkheid en schaduwkanten  Het leidt tot steriele , vaak kunst, kunst die niet schuurt, kunst zonder lijden, dood en verval. 

wordt vervolgd.

Sindsdien heb ik het verhaal niet meer vervolgd. Al teruglezend wil ik het volgende er nog aan toevoegen.  Je zou bovengenoemde tweedeling voor de helderheid ook een naam kunnen geven. De eerste groep kunstenaars die ik noemde en die vnl. werken met en reflecteren op het gebruik van de beeldende middelen en het kijken zou ik de 'dagkunstenaars' willen noemen. De andere groep, noem ik de 'nachtkunstenaars'. De nachtkunstenaars wroeten in hun werk in de menselijke geest en lichaam, in de wereld van symbolen, religie, verhalen, dromen, erotiek, het onbewuste, de agressie, het dierlijke, in alles wat schuurt. Nachtkunstenaars zoeken nadrukkelijk betekenis, al kunnen ze het zelf niet altijd duiden. Dag- en nachtkunstenaars begrijpen elkaar niet goed. Voor de dagkunstenaar is de nachtkunstenaar te veel met betekenis en symboliek bezig, terwijl voor veel nachtkunstenaar het werk van hun collega's van de dag te veel  over buitenkant en esthetiek gaat. Het zal de beschouwer van mijn blog duidelijk zijn dat ik behoor bij de nachtkunstenaars.

Een typisch voorbeeld van een museum waarin vnl. dagkunst te zien is, is  Arnhemse collectie Groen Dit is het particuliere museum van het echtpaar Marjolein de Groen en Peter Jordaan, waarin werk van veel Arnhemse kunstenaars te zien is. Dit laatste is geen toeval want  de Arnhemse academie heeft decennialang veel dagkunstenaars afgeleverd. De laatste 10 jaar heb ik nog maar sporadisch eindexamens in Arnhem gezien, dus op datgene wat er nu gebeurt heb ik geen zicht meer.

wordt vervolgd

Ondertussen werk ik op mijn atelier  aan een nieuwe serie beelden. Ze zijn nog niet af. Hieronder een impressie. Het zijn beelden die zich moeilijk laten fotograferen, omdat de ruimtelijkheid van de beelden  op een foto wordt  plat gedrukt.

overzicht

De opruimer

You never walk alone

De Opruimer 2

Detail

zelfportret