Gisterenmiddag bezocht ik twee tentoonstellingen in het centrum van Arnhem.
Eerst bezcht ik Monkey on a donkey, paintings on the wall , schilderijen van Jaap Kroneman bij Collectie Groen, en daarna City Life. Mensen & de urbane realiteit in de voormalige Walburgiskerk, waar nu tijdelijk het Arnhems museum tentoonstelling organiseert.
Twee enorm verschillende tentoonstellingen. Dat was al wel duidelijk bij het lezen van het begeleidend schrijven. Over Jaap Kronemans tentoonstelling schreef collectie Groen:
'Kroneman is zo’n drie jaar geleden vanuit Arnhem naar Brussel afgereisd. Als Hollander in Brussel woont hij in een ruim bemeten woning en atelier in het centrum van Molenbeek. De afgelopen jaren heeft hij bijna onzichtbaar gewerkt aan een nieuw hoofdstuk van zijn kunstenaarschap. Met een niet aflatende concentratie en een groot arbeidsethos is een serie werken tot stand gebracht waarvan nu voor het eerst een gedeelte te zien zal zijn bij de Groen. Een tentoonstelling met werk van Jaap Kroneman gaat niet vanzelf. Geen overzichtstentoonstelling vol kunst maar één uitzonderlijk krachtige uitspraak over het fenomeen “schilderij”. Hij maakt geen werk waar je met een luie blik naar kunt kijken. Kijken naar dit nieuwe werk is gewoon hard werken met je ogen.
Zelf schrijft hij daarover: “je moet al schilderijen gezien hebben voordat je naar deze kijkt”. Hij stelt de kijker niet gerust met deze tentoonstelling. Met Jaap Kroneman weet je het nooit. Zijn deze doeken wel schilderijen? In ieder geval ontstijgt zijn werk het schilderij met een voorstelling, het schilderij waarop iets te zien is. Kroneman neemt je mee in een bijna zwevende betekenisloze wereld die beschreven is met een betekenisloze taal Paradoxaal? Abstract realisme? Trompe-l’oeil zonder betekenis? Het zit er allemaal in.
Kroneman is er niet de man naar om je te behagen met zijn werk. Wie niet hard wil werken met zijn ogen moet zeker niet komen kijken, dan kun je in ieder geval zeggen: ik heb het niet gezien. Aan ieder ander: kom langs en laat je ogen werken. Kroneman legt met deze tentoonstelling een meesterproef af op het scherp van de snede!'
Bij het lezen van deze tekst wordt al onmiddellijk duidelijk dat het hier gaat om kunst voor de ingewijde. Sterker nog, als we er niets aan vinden ligt het aan ons zelf, an zijn we te lui en hebben te weinig schilderijen gezien om het werk van deze geniale kunstenaar te begrijpen en tot ons te laten komen.
Ik ben ondanks dit persbericht toch gaan kijken en zag een reeks formele schilderijen. Een reeks schilderijen die vragen stelt over het maken van een schilderij. Kunst over kunst, kunst voor de ingewijde. Kunst gemaakt in de ivoren toren van de kunst. De leek heeft er inderdaad weinig te zoeken.
Op de website geeft het Arnhems Museum een heel andersoortige toelichting op de expositie City Life :
'In City Life zoomen internationale kunstenaars in op verschillende aspecten van leven, overleven en functioneren in almaar uitdijende steden. In metropolen maar ook in steden zoals Arnhem, zijn mogelijkheden en problemen van het urbane bestaan vergelijkbaar. De tentoongestelde werken geven uitdrukking aan menselijkheid achter de statistieken van urbanisatie.'
Daar waar Jaap Kronemans werk, kunst over kunst is, wil City Life juist niet over kunst gaan, maar over het stadsleven. Waar ik bij Jaap Kroneman last heb van het hoge hermetische kunstenaars-voor-kunstenaars-kunst- gehalte, heb ik bij City Life juist last van een te laag kunstgehalte. Er is weinig kunst te zien is. Het is vooral veel informatie en documentaire over (de verschrikkingen van) het moderne stadsleven. Op zich kan het stadsleven als uitgangspunt interessant zijn, maar dan moet het ook interessante beeldende kunst opleveren, en niet alleen interessante informatie of documentaires. Op een aantal mooie foto's na, blijft het daar voor mij in steken. De kunstwerken die er dan wel te zien zijn, zijn dan weer van een matig beeldend gehalte. Misschien komt dat doordat de curatoren de inhoud belangrijker is dan de vorm. Kunst gaat in dit geval zeker niet over kunst, maar kunst als maatschappelijk (glij)middel en engagement.
Kunst is vorm en inhoud. Ik hou niet van formele, hermetische kunst, maar ik hou ook niet van kunst die een invuloefening is van de door de curator bedachte (geengageerde maatschappelijke) inhoud. Ik hou van de tussenpositie. Kunst waaraan iets te zien en te beleven is, Er moet een balans zijn tussen vorm, kleur, beweging, geluid ,materiaal en een interessante inhoud, die niet alleen te begrijpen is voor de ingewijde kunstliefhebber.
Collectie De Groen
Weverstraat 40
6811EM Arnhem
+31(0)26 3033 455
info@collectiedegroen.nl
www.collectiedegroen.nl
