Maandag 22 maart stond er in dagblad TROUW een mooi artikel van Mariska van Schijndel over  de beeldenserie Jésus à l'Hôpital. Hieronder vind u de link naar het artikel, een screenshot van de papieren krantversie, en daar weer onder de digitale versie (met andere foto's dan in de papieren Trouw).

Mocht je naar aanleiding van dit artikel interesse in of vragen over  deze beelden hebben, mail of bel me gerust. 

https://www.trouw.nl/religie-filosofie/deze-kunstenaar-haalt-jezus-van-het-kruis-en-verzorgt-hem-in-bed~b174bae7/

Kunst

Deze kunstenaar haalt Jezus van het kruis en verzorgt hem in bed

Jezus van het kruis, in bed gelegd met pleisters van het Kruidvat.Beeld Bram Petraeus

Als beeldend kunstenaar geeft Wout Herfkens nieuwe betekenis aan Christus door hem van het kruis los te maken en in bed te leggen en te verzorgen. Haast niemand kijkt meer naar heiligen om.

Mariska van Schijndel21 maart 2021, 19:49

Het is een beeld van Jezus Christus dat we niet kennen: in plaats van aan het kruis genageld, ligt hij in een bed met pleisters op zijn handen en voeten. Beeldend kunstenaar Wout Herfkens (58) haalt Christus van het kruis, legt hem in bed en verzorgt zijn wonden.

Dat doet hij in zijn atelier in Oosterbeek, waar tal van deze beelden in allerlei soorten en maten op werkbanken staan. Enkele losse ­Jezusfiguren, waarvan het kruis is weggegooid, staan nog op een bed te wachten. Voor zijn serie Jésus à l’Hôpital verzamelt Herfkens sinds 2014 kruisbeelden. Soms vindt hij ze op Marktplaats, soms via vrienden. Zo viste een bevriende kunstenaar een mooi kruisbeeld voor hem uit een afvalhoop in de Ardennen.

Herfkens wil Christus verzorgen, nu steeds meer mensen niet meer naar de heilige omkijken en hem, naar zijn idee, als afval behandelen. ‘‘Eeuwenlang heeft ­Jezus voor ons heil aan het kruis gehangen. Vroeger had iedere katholiek in elke ruimte een kruisbeeld boven de deur hangen. Nu wordt hij bij het grofvuil gezet, of ligt hij te verstoffen op een zolder. Stank voor dank’’, zegt Herfkens. ‘‘We kunnen Jezus in ieder geval van het kruis afhalen en hem verzorgen in plaats van in de vuilnisbak gooien.’’ Om het afgedankte te benadrukken, maakt Herfkens alle beelden zo veel mogelijk van afvalmateriaal. Restjes hout uit zijn atelier vormen het matras en oude doekjes en shirts dienen als deken. Alleen de pleisters zijn nieuw, die koopt hij bij Kruidvat.

Kunstenaar Wout Herfkens met zijn collectie aan Jezus-kruisbeelden die hij een nieuwe bestemming en betekenis geeft.Beeld Bram Petraeus

De drang om Christus te ver­zorgen in plaats van hem te laten lijden, speelt al langer bij Herfkens. ‘‘Voordat ik met de serie begon, dacht ik altijd: verzorg die man nou eens. Stel je eens voor: je loopt op straat en er hangt iemand levend aan een kruis. Het eerste wat je doet, is hem eraf halen en verzorgen, toch?’’

Nauwelijks negatieve reacties 

Dat hij zich vrij voelt om een heilig beeld te veranderen en een nieuwe betekenis te geven, dankt Herfkens mede aan zijn opvoeding. In Prinsenbeek groeide hij op in een niet-religieus gezin met een antireligieuze vader, die zich afzette tegen het streng protestantse milieu waar hij in opgroeide. ‘‘Hierdoor kan ik vrij omgaan met religieuze beelden en betekenissen in mijn werk. Ik denk niet gauw: dit is te heilig om aan te komen’’, zegt Herfkens. Zo lijken de meesten ­erover te denken: Herfkens heeft nauwelijks negatieve reacties gehad op zijn werk.

Ook al is hij zonder religie opgevoed, Herfkens gelooft al van kinds af aan dat er meer is dan ‘‘eten, drinken, voortplanten en voetballen’’. Op zijn zestiende kocht hij een boekje van de Indiase goeroe Bhagwan Shree Rajneesh en op zijn vierentwintigste, toen hij aan de kunstacademie in Arnhem ging studeren, voegde hij zich bij een zenmeditatiegroep.

‘‘Al gauw kwam ik tot de con­clusie dat alle religies in essentie om hetzelfde gaan, maar andere ­ingangen hebben. Ik geloof dat de waarheid te ervaren is, en zowel ­Jezus als Boeddha hebben die geleefd. Beiden zijn verlichte geesten die met elkaar verbonden zijn.’’

Ook boeddhistische gedachtegoed

Deze overtuiging komt terug in zijn kunst. Hoewel Jésus à l’Hôpital expliciet christelijk van aard lijkt te zijn, mengt Herfkens in al zijn werken verschillende religies met elkaar. Zelf ziet hij dan ook niet alleen het christelijke, maar ook het boeddhistische gedachtegoed in de serie.

Herfkens: ‘‘In het boeddhisme wordt gezegd: alles in het leven is lijden, maar dat idee spreekt niet uit het beeld van de Boeddha. Hij zit rustig op een kussentje, is verlicht en lijdt niet meer. Het beeld van Jezus aan het kruis staat juist wel in het teken van lijden. Op deze manier vertelt het kruisbeeld mij: kijk niet weg van het lijden.’’

Herfkens ziet Jésus à l’Hôpital dan als een vervolgstap: wanneer je het lijden van jezelf en dat van een ander hebt gezien, is het tijd om te verzorgen. ‘‘In die zin is de serie een fase tussen de kruisiging en de opstanding, als je de opstanding als heling beschouwt’’, zegt hij. ‘‘Maar mijn interpretatie is niet de enige die telt.’’

Eén beeld bij predikant in de kast

Inmiddels is ongeveer een kwart verkocht van de 85 beelden die de kunstenaar tot nu toe maakte. De kopers zijn divers: van ongelovigen, die het een lieflijk beeld vinden tot aan dominees die de ­nadruk leggen op het zorgen voor Christus.

Eén beeld heeft in ieder geval een plekje gekregen in de theologische boekenkast van één van de predikanten. ‘‘Dat is geweldig’’, zegt Herfkens. ‘‘Kunst is vaak een eiland, maar in die boekenkast functioneert het in de context van theologie.’’